o ekskluzywnych tkaninach wełnianych oraz szczególnych zaletach moheru i alpaki
Skąd się biorą i dlaczego kosztują tak wiele?
Wełna, o której zaletach traktował obszernie i z entuzjazmem nasz zeszłoroczny wpis blogowy (przyp. „Naprawdę czysta i bez wątpienia żywa. O tkaninach wełnianych” z dnia 18.02.2020), występuje w wielu wariantach jakościowych i pod wieloma nazwami, które nie zawsze są jasne i zrozumiałe. Różni się między sobą przede wszystkim tym, od jakiego zwierzęcia pochodzi okrywa włosowa wykorzystywana do jej produkcji. Każda z nich posiada inne cechy i charakterystyczne właściwości. Wełny produkuje się z sierści owiec, kóz, lam, wielbłądów, a nawet królików. Generalnie, słowo wełna oznacza sierść owiec. Każda inna wełna będzie miała dopisek, np. wełna wielbłądzia czy wełna kozia. Dla ułatwienia przyjmuje się nazewnictwo gatunków wełny od nazw zwierząt, od których pochodzą.
Najbardziej wartościowa wełna pochodzi z owiec zwanych merynosami (tzw. merino wool). Najcenniejsza jest wełna kozia z kóz kaszmirskich, czyli kaszmir, choć de facto najdroższa wełna to ta pochodząca od małego południowo-amerykańskiego kuzyna lamy – wikunii, dającej wełnę jedwabiście delikatną o doskonałych właściwościach. Za najcieplejszy rodzaj wełny uznaje się „qivut”, wełnę pozyskiwaną z sierści wołów piżmowych. Wełna tych zwierząt jest ośmiokrotnie cieplejsza od wełny z merynosów, nie odkształca się i zachowuje swoje parametry cieplne nawet gdy jest wilgotna. Z powodu wyjątkowo trudnej hodowli wołów piżmowych „qivut” aktualnie nie ma znaczenia dla przemysłu tekstylnego.
Jedną z głównych cech, według których klasyfikuje się wełnę, jest średnica włosa. W produkcji i handlu obowiązuje zasada, że im cieńsze włókno, tym wyższa jakość i cena wyrobu gotowego. Za najdoskonalsze uważa się wełny o grubości 15,5 mikrona, które określane są mianem ultrafine merino.
Zasadniczą cechą włókien wełny merino jest ich grubość i długość. Są one dużo dłuższe niż pozostałe włókna wełniane i wyjątkowo sprężyste, co sprawia, że wełna merino praktycznie się nie gniecie. Do tego są one wyjątkowo cieniutkie, co z kolei przekłada się na ich wyjątkową miękkość (wełna merino nie gryzie lub gryzie dużo mniej niż inne rodzaje wełny owczej). Wełna z merynosów jest też ciepła i doskonale pochłania wilgoć. Uznawana jest za wełnę klasy premium. Większość wełny tego typu pochodzi z Australii, gdyż tam żyją owce, które muszą przystosować się do trudnych warunków klimatycznych (temperatury sięgają od plus 40 do minus 20 stopni). Dzięki temu wełna merino posiada doskonałe właściwości przepuszczania powietrza i ogrzewania.
Osławiony na całym świecie kaszmir to wełna z hodowlanych kóz kaszmirskich. Najdroższa z wełen jest wyjątkowo miękka i charakteryzuje się pięknym połyskiem. Jedno zwierzę jest w stanie dostarczyć niewiele ponad 150 gram puchu kaszmirowego. Delikatne włókna pozyskiwane są ręcznie z wełny żywych owiec, wydobywanej spomiędzy grubszych włosów zwierzęcia w procesie skubania i wyczesywania podczas wiosennego okresu linienia. Dodatkowo na cenę kaszmiru wpływa fakt, że hodowla kóz nie jest możliwa w innych warunkach klimatycznych niż wysokogórskie. Zwierzęta, by wykształciły puchową warstwę izolacyjną, muszą żyć w temperaturze dochodzącej do minus 40 stopni.
Za najbardziej wytrzymałą spośród wełen używanych do produkcji tkanin uznana została wełna wielbłądzia. Wielbłądy żyją w bardzo trudnych warunkach pustynnych, gdzie w dzień temperatury sięgają do ponad 40 stopni, nocą osiągają wartości ponad minus 20 stopni. Ponadto zwierzęta te narażone są na działania silnych wiatrów pustynnych niosących ziarna piasku. Ich włosie naturalnie przystosowało się do tych ekstremalnych warunków. Jest puste w środku, dzięki czemu tworzy podwójną warstwę, zawierającą naturalny izolator, jakim jest powietrze. Ma bardzo dużą zawartość lanoliny, która pomaga wielbłądom utrzymać swoją sierść w dobrej kondycji. Pomimo swojej wytrzymałości jest delikatna i bardzo przyjemna w dotyku. Wełnę wielbłądzią pozyskuje się, podobnie do wełny kaszmirowej, poprzez wyczesywanie włosów wielbłąda. Najczęściej nie jest ona barwiona i to właśnie od jej naturalnego koloru pochodzi nazwa koloru kamelowego.
Moher. Wytrzymałość i delikatność w jednym.
Podobnie jak kaszmir, moher jest wełną pochodzącą z sierści kóz.
Za miejsce pochodzenia tego gatunku kóz podaje się Tybet, gdzie przez długi czas pozyskiwano tę delikatną wełnę. W XVI wieku pojawiły się pierwsze hodowle tego gatunku na terenie Turcji, która na wiele lat stała się potentatem w produkcji moheru. Na przestrzeni lat próbowano wielokrotnie bez powodzenia hodować je również na terenie Europy, by zminimalizować koszty transportu. W latach 30. XIX wieku udało się przewieźć kozy angorskie z Turcji do Afryki Południowej, gdzie pod czujnym okiem hodowców gatunek ten zaaklimatyzował się na tyle, by z czasem RPA mogło stać się głównym producentem tego włókna. Obecnie do największych producentów zalicza się oprócz RPA, Turcję, Australię i Stany Zjednoczone.
Kozy angorskie, z których sierści produkuje się moher, strzyże się nawet dwa razy rocznie. Niestety wysoka cena tego surowca prowadzi do nadużyć i złego traktowania zwierząt. Należy mieć świadomość tego i kupować tkaniny moherowe z odpowiedzialnych hodowli. Na rynku komercyjnym aktualnie wiele marek wycofuje się z produkcji produktów z dodatkiem moheru po raportach organizacji PETA dotyczących traktowania kóz angorskich w hodowlach na terenie RPA.
Włókna moheru niezwykle delikatne w dotyku i niezwykle silne zarazem, są zakręcone, długie o charakterystycznym jedwabistym połysku, który nadaje tkaninom eleganckiego charakteru. Nie należy tej wełny mylić z angorą, czyli wełną z królika angorskiego. Ta wełna również jest delikatna i puszysta, a do tego bardzo lekka i sprężysta. Oba rodzaje wełny są najczęściej używane jako cenne domieszki do wełny owczej.
Tkaniny moherowe lub z jego dodatkiem są miękkie, puszyste i cudownie jak na tkaninę z okrywa włosową, połyskliwe. Moher to wełna o bardzo dobrych właściwościach izolacyjnych, dzięki którym zapewnia dużo ciepła. Charakteryzuje się długim włóknem o grubości 25-45 mikrometrów, cechującym się również trwałością i pięknym połyskiem. Zalety wełny moherowej docenia się i zimą, i latem. Dobrze pochłania ona wilgoć i pozostaje chłodna w kontakcie ze skórą, gdy temperatura idzie w górę. Jej zaletą jest również elastyczność i fakt, że łatwo się ją farbuje, co nie pozostaje bez znaczenia zarówno w przemyśle odzieżowym, jak i wnętrzarskim. Wyroby z moheru mają też jednak swoje wady, gdyż mogą się filcować i zmieniać kształt, dlatego większość tkanin w przemyśle wykorzystuje dodatek jedynie 15 % moheru, który nada materiałów i szlachetnego wyglądu, a nie wpłynie negatywnie na jego strukturę. Tkaniny moherowe wymagają starannej pielęgnacji.
Dlatego też warty szczególnej uwagi zdaje się być Moher Lincoln z kolekcji Dekomy. Tkanina tapicerska o ekstremalnej odporności na ścieranie równej 1,5 mln cykli Martindale! Wszyscy, którzy orientują się w podstawowych parametrach tkaninowych wiedzą, że ta właściwość jest absolutnie niespotykana. Przeciętna odporność określana jest bowiem wartością ca 50 - 60 tys. cykli. Warstwa wierzchnia tkaniny zbudowana jest ze 100% naturalnego, delikatnego w dotyku, puszystego choć krótkowłosego, subtelnie połyskującego w świetle moheru. Naturalna trudnopalność oraz apretura antystatyczna sprawiają, że produkt idealnie nadaje się do zastosowania w wyjątkowych miejscach użyteczności publicznej, ale docenia go też wszyscy, którzy zdecydują się na ten wybór do mieszkania. Klasyczna gama kolorów, sprawia, że Lincoln jest unikatowym produktem do renowacji historycznych, wyjątkowych mebli. W myśl najnowszych trendów wyborów na lata, z racji swojej niespotykanej wytrzymałości Lincoln to z pewnością produkt dla przyszłych pokoleń.
Alpaka. Wełna w pięknej palecie ziemi.
Alpaka hodowana jest w Andach na obszarze od południowego Peru, Chile po północną Boliwię. Zwierzę przypomina nieco bardziej znaną lamę, ale jest od niej mniejsza i nieco bardziej podobna do owcy. Według źródeł archeologicznych lamy i alpaki zostały udomowione ok. 4000–5000 lat p.n.e. w rejonie peruwiańsko-boliwijskim. Runo alpak odznacza się właściwościami termoizolacyjnymi: utrzymuje ciepło, a latem nie powoduje przegrzania – cechę tę należy powiązać z życiem alpak w górskich rejonach Ameryki Południowej ze srogimi zimami oraz upalnymi latami.
Jedwabiście naturalna alpaka jest cieplejsza i delikatniejsza od owczej wełny, mocna i odporna na zniszczenia, dlatego, wybierając ją mamy pewność, że będzie nam służyła przez lata.
Produkty z wełny alpaki nie bez powodu cieszą się dużym zainteresowaniem wśród alergików i astmatyków. Wynika to z tego, że runo alpak nie uczula. Dzięki znikomej zawartości lanoliny (czyli wosku zwierzęcego), wełna alpak jest odporna na zabrudzenia, nie pochłania kurzu i nie rozwijają się w niej roztocza.
Jej walorem jest naturalna trudnopalność, zawartość wilgoci (do 30%) daje jej dobre właściwości antyelektrostatyczne, a dodatkowo jest wyjątkowo odporna na ścieranie.
Wełna z Alpaki występuje naturalnie w około 20 wariantach kolorystycznych, więc nie ma potrzeby poddawać jej farbowaniu. Piękną paletę kolorystyczną wywodzącą się z naturalnych barw sierści zwierząt tworzy więc stonowana gama naturalnych kolorów, od jasnych, płowych szarości, po czekoladowe, głębokie brązy. Dzięki temu alpaka zdaje się być wymarzoną tkaniną do współczesnych, naturalnych wnętrz.
Tkaniny biorące udział w sesji:
Kolekcja melanżowych tkanin meblowych, wykonanych z runa peruwiańskiej lamy. Ich walorem jest naturalna trudnopalność i szlachetna, stonowana gama naturalnych kolorów, od szarości po brązy. Kolory tkaniny wywodzą się z naturalnych barw sierści zwierząt. Naturalna zawartość wilgoci w wełnie (do 30%) daje jej dobre właściwości antyelektrostatyczne. Naturalnie odporna na zabrudzenia i wyjątkowo odporna na ścieranie. W kolekcji z jednobarwa Alpacą owystępuje Alpaca Stripes, która w swoim wzorze zawiera wszystkie barwy gładkiego produktu.
LINCOLN
Lincoln to tkanina o ekstremalnej odporności na ścieranie równej 1,5 mln cykli Martindale. Warstwa wierzchnia zbudowana jest ze 100% naturalnego moheru. Naturalna trudnopalność oraz apretura antystatyczna sprawiają, że produkt idealnie nadaje się do zastosowania w wyjątkowych miejscach użyteczności publicznej. Klasyczna gama kolorów, sprawia że Lincoln jest unikatowym produktem do renowacji historycznych, wyjątkowych mebli. Lincoln to produkt dla przyszłych pokoleń.
Walt to najwyższej jakości filc wełniany o dużej gramaturze. Jego dobre parametry sprawiają, że doskonale nadaje się do zastosowania w budynkach użyteczności publicznej. Walt charakteryzuje się trendowym zbiorem kolorów, od jednobarwnych mocno nasyconych, aż po melanżowo-pastelowe. Ciekawa propozycja dla projektantów, jako produkt dla kreatywnych rozwiązań, do realizacji unikatowych wnętrz i obiektów. Naturalna trudnopalność wełny sprawia że Walt sprawdzi się w wyposażeniu pomieszczeń użyteczności publicznej.
Szlachetna, gęsto tkana tkanina wełniana o zastosowaniu tapicerskim z możliwością zastosowania dekoracyjnego. Posiada dobre parametry techniczne - jest naturalnie trudnopalna; przechodzi test papierosa i zapałki według brytyjskich standardów trudnopalności. Występuje w palecie ponad czterdziestu pięknych odcieni, wśród których są zarówno kolory natury (ziemi, trawy, kamienia), stonowane - beże, brązy, kremy i szarości, jak i nietypowe dla wełny soczyste, pełne wyrazu mocne barwy: fuksji, śliwki, bakłażana i szmaragdowej zieleni.
SAVOY FR
To wełniana tkanina dekoracyjno- meblowa prezentowana w ogromnej gamie kolorystycznej 163 odcieni. Wśród propozycji zarówno produkty jednobarwne, jak i melanżowe. Savoy FR cechuje się szlachetnym, naturalnym wyglądem. Rekomendowany do użycia na zasłony w prywatnych przytulnych wnętrzach, jak i przestrzeniach użyteczności publicznej. Posiada certyfikat trudnopalności (w tym Crib 5). Nadaje się do użytku na statkach (przechodzi test IMO). Dzięki naturalnej budowie włókien, plamy są łatwe w usuwaniu.
MOON HYDE PARK
Abraham Moon & Sons to brytyjska firma rodzinna produkująca produkty wyłącznie w 100% wełniane. Nazwa pochodzi od nazwiska założyciela, a jej siedziba znajduje się w Guiseley w północnej Anglii. Filozofia firmy opiera się na prawie 180-letniej tradycji produkcji najwyższej jakości materiałów. Abraham Moon zaczynał jako producent tkanin dla branży ubraniowej, co dzisiaj skutkuje współpracą z największymi domami mody na świecie. Wykorzystując ogromne doświadczenie, na początku XXI wieku, firma poszerzyła swoją ofertę o tkaniny do wyposażenia wnętrz, których Dekoma została wyłącznym dystrybutorem w Polsce.
Sesja wykonana na zlecenie firmy DEKOMA.
Myśl kreatywna i stylizacja: MBBM Studio
Zdjęcia: Boris Miller.
